0

Kategorie

Sód

Wyświetlanie wszystkich wyników: 23

Poniższy artykuł nie stanowi oferty handlowej, jak również reklamy. Artykuł ma charakter popularnonaukowy. Nie stanowi porady medycznej ani nie zastępuję konsultacji lekarskiej. Przed zastosowaniem skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Sód jest pierwiastkiem chemicznym zaliczanym do metali alkalicznych. Jest on konieczny do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, organizmów zwierząt, jak również co poniektórych roślin. Sód wraz z innymi elektrolitami odpowiada za właściwą pracę serca, jak również za stabilizację ciśnienia krwi. Mimo że w ostatnim czasie dużo mówi się o jego negatywnym wpływie na zdrowie, to musimy zdawać sobie sprawę z tego, że jest niezbędny do pracy organizmu. Oczywiście spożywanie go w nadmiarze niesie za sobą przykre konsekwencje, takie jak nadciśnienie, obrzęki czy choroby układu sercowo-naczyniowego. Niemniej jednak musimy zadbać o odpowiednia dawkę tego makroelementu w diecie, albowiem niedobór może być dla nas równie szkodliwy, jak nadmiar. Deficyt zwykle prowadzi do zaburzeń pracy serca oraz odwodnienia organizmu, nadmiar zazwyczaj skutkuje nadciśnieniem tętniczym. Najpopularniejszą formą sodu jest sól kuchenna NaCl, jaką dodaje się dzisiaj do wielu przygotowywanych potraw, jak i gotowych produktów w sklepach. Sód coraz częściej występuje także jako składnik kosmetyków oraz środków do higieny osobistej. Znajdziemy go też w solach do kąpieli. Jako pierwszy sód wyizolował Sir Humphry Davy w 1807 roku poprzez elektrolizę wodorotlenku sodu.

Właściwości Sodu

Sód wraz z potasem, wapniem i magnezem zaliczany jest to grupy elektrolitów, czyli substancji niezbędnych do odpowiedniej pracy całego organizmu, głównie układu mięśniowego oraz nerwowego. Elektrolity to substancje, które występują jako jony dodatnie, bądź jonu ujemne we wszystkich płynach ciała. Sód jest makroelementem, jaki występuje w postaci kationu (jonu dostatniego) w płynach zewnątrzkomórkowych organizmu – krąży wraz z chlorem po przestrzeni pozakomórkowej, podczas gdy potas zlokalizowany jest głównie we wnętrzu komórek. W ciele dorosłego człowieka zawartość sodu to około 92 g. Najwięcej tego pierwiastka (około połowa) znajduje się we krwi oraz płynach, około 30 g obecnych jest w kościach, pozostała część znajduje się natomiast wewnątrz komórek organizmu. Prawidłowe stężenie sodu we krwi mieści się w zakresie od 135 do 145 mmol/l. Jeśli poziom sodu jest podwyższony to wówczas do czynienia mamy z hipernatremią. Jego ilość w naszym organizmie kontrolują i regulują hormony. Peptydy natriuretyczne pomocne są podczas usuwania nadmiaru sodu, natomiast wazopresyna oraz aldosteron zatrzymują sód, jeśli jego poziom we krwi maleje. Ciekawostką jest, że 1 gram sodu odpowiada 2,5 gramowi soli. Nadmiar sodu wydalany jest podobnie jak potas, wraz z moczem, kałem i potem, dlatego ważne jest prawidłowe nawadniania, albowiem tylko wtedy ten proces może mieć miejsce.

Zastosowanie (rola w organizmie)

Sód podobnie jak każdy pierwiastek odgrywa kluczową rolę w naszym organizmie, dlatego musimy dbać o jego odpowiedni poziom. To także dzięki niemu zachowamy zdrowie oraz dobre samopoczucie. Sód bierze udział w aktywnym wchłanianiu szeregu składników odżywczych, do jakich zaliczamy aminokwasy oraz glukozę. Ponadto uczestniczy w utrzymaniu odpowiedniego pH (równowagi kwasowo-zasadowej organizmu), jak również bierze udział w regulacji gospodarki wodnej w organizmie. Szczególnie odpowiedzialny jest za zatrzymanie wody w organizmie oraz jej właściwe rozmieszczenie w ustroju. Nie można zapomnieć także o tym, iż pobudza on pracę wielu enzymów oraz pomaga w prawidłowej pracy układu nerwowego i mięśniowego. Razem z potasem dbają o odpowiednie napięcie mięśniowe, jak również przewodzenie bodźców w komórkach nerwowych. Dodatkowo sód umożliwia transport węglowodanów oraz białek do wszystkich tkanek ciała. Jest to jeden z najistotniejszych składników stawów oraz kości.

Źródło (występowanie) Sodu

Sód to kolejny makroelement, jaki dostarczany jest do naszego organizmu głównie wraz z pożywieniem. Nie wiele osób ma świadomość tego, iż pierwiastek ten występuje przede wszystkim w tradycyjnej soli kuchennej. Oczywiście bogate w ten makroelement są również produktu i napoje mające w składzie sól. Zalicza się do nich między innymi zupy w proszku, gotowe dania, buliony, wędliny, ketchup, musztardę, parówki, majonez, różnorodne sosy, pasztety i marynaty. Sód wykorzystywany jest jako naturalny środek konserwujący, dlatego znajdziemy go w żywności wysokoprzetworzonej (paluszki, chipy). Ponadto bogate w ten pierwiastek są także sery dojrzewające, sery żółte, sery topione, sery podpuszczkowe, ryby, produkty mleczne oraz produkty zbożowe (m.in. płatki żytnie, płatki pszenne oraz płatki kukurydziane). Jeśli chcemy wzbogacić swoją dietę w sód to warto regularnie spożywać także warzywa oraz owoce. Dobrą wiadomością dla mięsożerców będzie fakt, że sód znajdziemy także w świeżym mięsie – głównie drobiowym i wieprzowym. Często znajduje się on w warzywach strączkowych suszonych, ziemniakach oraz mleku. Niewielkie ilości tego makroelementu występują w ziarnach, nasionach i orzechach.

Zapotrzebowanie

Jednoznaczne określenie zapotrzebowania na sód jest niemal niemożliwe, albowiem każdy organizm jest inny i potrzebuje innej dawki sodu, do właściwej pracy organizmu. Jeśli nawet byłoby to jasno określone, to każdemu z nas ciężko było by tego dokładnie pilnować, ponieważ kłopotliwym jest określenie zawartości tego makroelementu w gotowych produktach spożywczych. Tym samym najważniejszym jest, aby zachować zdrowy rozsądek i nie przesadzać z soleniem przygotowywanych przez nas dań. Wiadomo, że zapotrzebowanie w znacznym stopniu zależne jest od wieku, jak również naszej aktywności fizycznej (utrata elektrolitów wraz z potem). W wielu źródłach znaleźć można jednak informację, że zalecane, dzienne spożycie w przypadku osoby dorosłej i zdrowej wynosić powinno 1500 mg na dzień. Istnieją również przesłanki, że minimalna ilość sodu spożywana na dobę to 700 mg. Dodatkowo podaje się, że największe zapotrzebowanie występuje w przypadku kobiet w ciąży, jak również kobiet karmiących piersią. Nie mniejsze zapotrzebowanie na sód występuje u osób, które ukończyły 75 lat – zaczyna się ona zmniejszać po 50. roku życia. W innym źródle można z kolei znaleźć informację, iż zalecana dawka sodu na dobę, w przypadku dorosłego człowieka winna wynosić od 500 mg do 3000 mg. Jeśli ciężko jest to sobie Ci teraz wyobrazić, to pomyśl o tym, że jednak mała łyżeczka to około 200 mg sodu. W przypadku osób zmagających się ze znacznym niedoborem sodu czasami zalecana jest dodatkowa suplementacja, bądź podanie środków dożylnych – musi to być jednak skonsultowane ze specjalistą.

Przyczyny i skutki niedoboru

Sód jest kolejnym pierwiastkiem o którego odpowiednią ilość powinniśmy się zatroszczyć już dzisiaj, albowiem niedobór może negatywnie oddziaływać na nasz organizm. Mimo że występuje on dość rzadko, to należy mieć tego świadomość. Niedobór sodu w większości przypadków spowodowany jest przez wymioty, bądź biegunkę. Czasami zdarza się, że problem z niedoborem sodu spotykany jest przy patologiach nerek związanych z utratą moczu, bądź przy niedoczynności nadnerczy. Niemniej jednak sód tracimy również podczas aktywności fizycznej (głównie w upalne dni), gdy wydzielana jest duża ilość potu. Jeśli zaliczasz się do grupy osób regularnie i intensywnie ćwiczących, to pamiętaj o tym, aby przyjmować odpowiednie ilości tego makroelementu. Kolejna grupa osób szczególnie narażona na deficyt sody to osoby mające nieprawidłową dietę – głodzące się, mające problem z właściwym przyswajaniem składników pokarmowych oraz nieodżywiające się prawidłowo. Nieodpowiednia ilość tego makroelementu może wynikać także z niewłaściwego stosowanie leków moczopędnych, które doprowadzają do utraty jonów (w tym między innymi sodu). Niedobór sodu nazywany hiponatremią, objawia się ona najczęściej skurczami mięśni, bólami głowy, zawrotami głowy, a w niektórych przypadkach nawet omdleniem. Nie można pominąć także tego, iż w przypadku hiponatremii odnotowywane są zaburzenia pracy serca (zwolnienie, bądź przyspieszenie rytmu pracy), migotanie przedsionków i komór, zmniejszenie apetytu, drganie mięśni (głównie łydek, powiek i rąk), kłopoty z przewodzeniem impulsów nerwowych, a także odwonienie. Kolejnym skutkiem niedoboru może być również problem z koncentracją oraz pamięcią, co szczególnie niebezpieczne może być dla uczniów i studentów. Może dojść także do podwyższenia ryzyka podrażnień słonecznych oraz udarów cieplnych. Niedostatecznej ilości sodu w organizmie nie można lekceważyć, jeśli taki stan będzie miał miejsce przez dłuższy okres czasu, to wówczas dojść może nawet do śmierci.

Przyczyny i skutki nadmiaru

Nadmiar, podobnie jak niedobór niekorzystanie oddziałuje na nasz organizm, jednak jest on dość częstą przypadłością. W tej chwili dzienne spożycie sodu jest przekraczane nawet kilkanaście razy, z badań wynika, że Polacy przekraczają normy od dwóch do czerech razy. Powodem jest między innymi spożywanie dużej ilości produktów bogatych w sód oraz używanie dużej ilości soli w kuchni. Jednym z najczęściej zauważalnych skutków jest zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi oraz zatrzymywanie w nadmiarze wody w organizmie, może to być przyczyną obrzęków i opuchlizny. Obrzęki to najczęstsza dolegliwość, która kojarzy się z sodem. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że do czynienia z nią będą miały szczególnie osoby, u których występuje nadmiar tego pierwiastka. Zbyt duża ilość może także zakłócić funkcjonowanie nerek, a nawet doprowadzić do ich uszkodzenia. Wystąpić mogą również dolegliwości wątrobowe. Na zbyt duże ilości sodu w organizmie uważać powinny osoby uczące się, albowiem może to doprowadzić do zmęczenia, znużenia i ospałości Uważać na sód winni diabetycy, gdyż nadmiar bardzo źle na nich oddziałuje. To samo tyczy się osób, które zmagają się z podwyższonym cholesterolem, albowiem nadmiar sodu przyczynia się do jego podwyższenia. Podobnie jak w przypadku niedoboru, nadmiar może być przyczyną zagrożenia życia.

DARMOWA DOSTAWA

Przy zakupach powyżej 300 zł

BEZPŁATNE ZWROTY

14 dni na zwrot

BIO PRODUKTY

Posiadamy certyfikaty Bio

11,99 zł

InPost Paczkomaty

SZYBKA WYSYŁKA

Wysyłka od 12h

BEZPIECZNA PŁATNOŚĆ

Przelewy24
O autorze:

Kamil Plewka

Jestem pasjonatem zdrowego stylu życia i założycielem natur-sklep.pl, miejsca, gdzie moja pasja do ekologicznej żywności zamienia się w misję dostarczania Wam najlepszych, starannie wyselekcjonowanych produktów. Moja edukacyjna podróż rozpoczęła się na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu, gdzie zdobyłem tytuł magistra na kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji, specjalizując się w branży żywnościowej. To połączenie wiedzy technicznej i zarządczej dało mi solidne fundamenty do zrozumienia zarówno procesów produkcyjnych, jak i potrzeb konsumentów szukających zdrowych opcji żywieniowych. Prywatnie, jestem nie tylko propagatorem, ale przede wszystkim miłośnikiem zdrowej i ekologicznej żywności. Moje zaangażowanie w promowanie zdrowego odżywiania nie kończy się na półkach mojego sklepu – jest to sposób życia, który praktykuję każdego dnia, eksplorując i testując nowe, zdrowe produkty i przepisy, aby móc dzielić się nimi z Wami.

usercart