Kurkuma
Legend na temat niezwykłych właściwości zdrowotnych kurkumy jest niezwykle wiele. Niewątpliwie spora część z nich jest prawdziwa jednak na początku warto dowiedzieć się nieco więcej na temat pochodzenia tej znanej na całym świecie przyprawy. Kurkuma jest rośliną wieloletnią z rodziny imbirowatych i obejmuje ponad 70 gatunków ciepłolubnych bylin, które występują przede wszystkim w wilgotnych lasach i na porośniętych trawą wzgórzach Indii, Półwyspu Malajskiego oraz Australii.
Kurkuma długa, która ze względu na kolor jest także nazywana szafranem indyjskim, używana jest jako przyprawa, roślina barwierska (kolor żółtopomarańczowy), lecznicza, do produkcji leków wątrobowych oraz co ciekawe do fałszowania szafranu. Kurkuma plamista jest popularną przyprawą oraz rośliną leczniczą w krajach azjatyckich, z kolei w Europie jest prawie nieznana. Dopiero później kurkuma stała się przyprawą i – co ciekawe – także kosmetykiem.
Pierwsze skojarzenie, jakie przychodzi na myśl o kurkumie to kuchnia indyjska. Warto jednak wiedzieć, że jako przyprawa znana była już w starożytności. Stanowiła nie tyko składnik dań, ale z powodu intensywnej, żółtej barwy stosowano ją do produkcji farb czy właśnie makijażu. Ostry smak oraz charakterystyczny mocny zapach to kolejne cechy bardzo charakterystyczne właśnie dla kurkumy. Jest składnikiem popularnego i powszechnie stosowanego curry, ale może być również stosowana jako osobna przyprawa i w takiej formie sprawdza się bardzo dobrze. Kurkuma to podziemna łodyga rośliny przypominającej wyglądem imbir, natomiast na ogół wykorzystuje się ją w zmielonej postaci.
Zastosowanie Kurkumy
Kurkuma jest w stanie zachowywać przez dłuższy czas swoje właściwości pod warunkiem, że jest odpowiednio przechowywana i nie wystawiona na działanie słońca. Kurkuma znajduje zastosowanie przede wszystkim jako dodatek do potraw warzywnych, jajek, czy ryżu. Wzbogaca także smak i zapach zup, sosów oraz sałatek. Nie da się jednak ukryć, że właściwości kurkumy są na tyle intensywne, że trzeba uważać, aby nie przesadzić z jej ilością, ponieważ w przeciwnym razie może popsuć końcowy efekt.
Najlepszy efekt osiągniemy mieszając kurkumę z pieprzem lub papryką, dzięki czemu jej przyswajanie przez organizm zwiększy się 2000 razy. W przeciwieństwie do większości przypraw kurkumę należy dodawać do potrawy na samym początku gotowania, dzięki czemu najlepiej podkreśli jej smak i charakter.
Od setek lat znane są lecznicze właściwości kurkumy. Obecnie przede wszystkim stosuje się w leczeniu chorób reumatycznych, a także schorzeń wątroby i układu sercowo – naczyniowego. Bardzo dobrze wspomaga też pracę systemu nerwowego. Wiele badań naukowych dowodzi, że zawarty w niej związek – kurkumina oddziałuje na zminimalizowanie podatności na różne postacie choroby nowotworowej.
Ma ona zdolność wnikania do wnętrza komórek rakotwórczych i dzięki temu efektywnie je zwalcza. Badacze potwierdzili, że jej działanie w terapii nowotworów jest skuteczne i warto je stosować. Co więcej, według najnowszych doniesień, okazuje się, że ma też właściwości inhibicyjne w przypadku wirusa HIV i choroby Alzheimera.
Oczywiście, aby składnik ten mógł w pełni zadziałać, konieczne jest połączenie go z czarnym pieprzem lub papryką, które wzmagają jej przyswajalność. Można też rozpuścić ją w oliwie z oliwek lub zastosować do tego celu dostępny zazwyczaj w każdym domu – olej rzepakowy. W takiej właśnie postaci także jest lepiej przyswajalna. Zastosowanie kurkumy jest niezwykle szerokie i przyprawa ta najczęściej używana jest do potraw z ryżu i warzyw, ale też do domowych wypieków.
W tym przypadku kluczowa jest oczywiście intensywna, żółta barwa. Warto wiedzieć, że kurkuma jest stosowana w przemyśle spożywczym, jako barwnik. Nadaje przyprawom intensywny, żółty kolor i łagodny, korzenny smak oraz zapach. Poprawia wygląd potraw i pobudza apetyt, co coraz częściej wykorzystywane jest przez rodziców, którzy walczą z brakiem apetytu swoich dzieci. Zarówno kolor, jak i pobudzające apetyt właściwości świetnie zdają egzamin. Jednak ze względu na bardzo intensywny smak kurkuma powinna być używana w niewielkich ilościach.
Podstawowy i najbardziej wartościowy skład kurkumy to:
Witaminy:
- Witamina C – 0.7/0.0 mg
- Tiamina – 0.058/0.002 mg
- Ryboflawina –0.150/0.004 mg
- Niacyna – 1.350/0.041 mg
- Witamina B6 – 0.107/0.003 mg
- Kwas foliowy – 20/1 µg
- Witamina E – 4.43/0.13 mg
- Witamina K – 13.4/0.4 µg
Minerały:
- Wapń – 168/5 mg
- Żelazo – 55.00/1.65 mg
- Magnez – 208/6 mg
- Fosfor – 299/9 mg
- Potas – 2080/62 mg
- Sód – 27/1 mg
- Cynk – 4.50/0.14 mg
Kwasy tłuszczowe:
- Nasycone – 1.838/0.055 g
- Jednonienasycone – 0.449/0.013 g
- Wielonienasycone – 0.756/0.023 g
- Tłuszcze trans – 0.056/0.002 g
Wielokrotne badania prowadzone nad tą rośliną wskazują, że kurkuma może mieć właściwości dobrze wpływające na pracę naszego mózgu, a nawet stanowiące istotne wsparcie przy zapobieganiu alzheimera. Kurkuma jest w stanie przyspieszać procesy naprawcze w ludzkim mózgu, a wszystko to za sprawą zawartości tumeronu – związku, który pobudza namnażanie i różnicowanie komórek nerwowych oraz może wspomóc naprawę mózgu po chorobie czy też urazie.
Są więc przypuszczenia, że w przyszłości kurkuma może być jednym z ważniejszych składników leków wykorzystywanych w celu leczenia alzheimera. Kurkuma zawiera także inny niezwykle wartościowy składnik – kurkuminę. Jest to polifenol, który według wielu badań ma działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i może być przydatny w profilaktyce i leczeniu wielu nowotworów – raka skóry, płuca, jamy ustnej, głowy i szyi, przełyku, żołądka, wątroby, trzustki, jelita cienkiego, okrężnicy, pęcherza moczowego, prostaty, gruczoły piersiowego, szyjki macicy i chłoniaków. Co więcej, kurkumina wspomaga działanie taxolu – leku stosowanego w leczeniu raka piersi – dzięki niej kuracja jest zdecydowanie mniej toksyczna dla organizmu, a jednocześnie skuteczniejsza
Bardzo często kurkuma uważana jest za świetny środek na dolegliwości trawienne. Wykazuje ona właściwości żółciopędne, stymuluje wydzielanie gastryny, sekretyny i enzymów trzustkowych, a także ma łagodne działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i rozkurczające. Obecnie kurkuma niezwykle często wykorzystywana jest jako składnik środków stosowanych w dysfunkcji trzustki oraz w zaburzeniach trawienia. Poza tym substancje kurkumy działają ochronnie na komórki wątrobowe. Jest ona składnikiem wielu leków stosowanych w stanach uszkodzenia i niewydolności wątroby, objawiających się niedostatecznym wydzielaniem żółci.
Jedną z niewątpliwie ciekawszych właściwości kurkumy jest wzmacnianie odporności, dzięki czemu niejednokrotnie stanowi bardzo ważne wsparcie w walce z infekcjami i przeziębieniami. Kurkumina jest w stanie w pewnym stopniu pobudzić wzrost w organizmie peptydu, który pomaga zapobiec infekcjom bakteryjnym, wirusowym i grzybiczym. Jeśli jednak infekcja już występuje, kurkuma również może okazać się niezastąpiona. Zawarta w niej kurkumina może bowiem znaleźć zastosowanie w leczeniu infekcji wirusowych.
Może blokować mnożenie się w komórkach niebezpiecznych wirusów powodujących gorączkę. Może się okazać, że kurkumina będzie pomocna także w walce z innymi wirusami – w tym alfawirusami, powodującymi wenezuelskie końskie zapalenie opon mózgowych. Kurkumina hamując namnażanie wirusa, jest w stanie zarówno poprawić samopoczucie pacjenta, jak i ułatwić działanie właściwych środków przeciwwirusowych.
Właściwości Kurkumy
Nie da się ukryć, że kurkuma przede wszystkim stała się popularna ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, które okazują się być zbawienne nie tylko w przypadku przeziębień i infekcji bakteryjnych, ale także przy:
- Dezynfekcji ran – silnie antybakteryjne i odkażające działanie kurkumy było w tradycyjnej medycynie Wschodu wykorzystywane do opatrywania ran i oparzeń. Każdą otwartą, a zwłaszcza ropiejącą ranę warto posypywać kilka razy dziennie żółtym proszkiem, aby opanować stan zapalny i przyspieszyć gojenie.
- Uśmierzaniu bólu – w stanach zapalnych i bólowych warto sięgnąć po kurkumę, która ma podobne działanie jak aspiryna czy ibuprofen. Zaleca się picie naparu z gotowanej kurkumy z czarnym pieprzem (który wzmacnia działanie żółtej przyprawy) lub zażywanie suplementów z kurkumy.
- Chorobach reumatycznych – wiele badań naukowych potwierdza skuteczność kurkumy w łagodzeniu przebiegu chorób artretycznych. Codzienne picie herbatki z kurkumy jest dla wielu cierpiących pacjentów świetną alternatywą dla tabletek i zastrzyków steroidowych.
- Łagodzeniu schorzeń skóry – zarówno trądzik, jak i łuszczyca związane są tak naprawdę ze stanem zapalnym skóry, choć odmiennego pochodzenia. Regularne spożywanie kurkumy okazuje się przynosić znaczącą poprawę stanu skóry w obu przypadkach.
Powszechnym faktem jest także to, że mimo popularnego mniemania, że na dolegliwości żołądkowe najlepsza jest łagodna dieta bez przypraw, to właśnie niezwykłe właściwości nie tylko kurkumy, ale także imbiru, pieprzu czarnego i pieprzu kajeńskiego pozwalają zniwelować najczęściej dopadające nas przypadłości. Sama kurkuma może pomagać przy:
- Wzdęciach i nadmiernych gazach
- Zespole jelita drażliwego
- Grypie żołądkowej
- Biegunce
- Wrzodach żołądkowych spowodowanych bakterią H. pylori
W przypadku dolegliwości żołądkowych niezwykle istotny jest oczywiście umiar, gdyż nadmiar kurkumy może tylko pogorszyć istniejący już stan. Ludzie cierpiący na kamienie żółciowe powinni wręcz unikać kurkumy w większych dawkach. Mimo wszystko należy zachować zdrowy rozsądek, ponieważ kurkuma to wciąż przyprawa i przy całym swoim dobroczynnym działaniu może stanowić dla żołądka i układu trawiennego spory ciężar jeśli przesadzimy z ilością.
Opinie
O kurkumie krąży wiele naprawdę różnorodnych opinii, niemniej jedno jest pewne. Jest to jedna z bardziej wartościowych przypraw, jaką warto mieć w swojej kuchni i stosować do wielu potraw. Jeśli występuje solo na pewno nie przysporzy skutków ubocznych, ale jednak warto spożywać ją ze zmieloną papryką oraz pieprzem. Dzięki temu na pewno zauważymy zmiany w funkcjonowaniu naszego organizmu i samopoczuciu.
Cena Kurkumy
Kurkuma jest przyprawą, którą spotkamy na każdej sklepowej półce. Warto jednak wiedzieć, że tylko produkt o dobrym pochodzeniu jest naprawdę wartościowy. Za 250 gramów wysokiej jakości mielonej kurkumy zapłacimy około 25-30 złotych, co jest jak najbardziej adekwatną i odpowiednią ceną. Oczywiście na rynku spotkamy także inne jej formy, takie jak kapsułki czy całe korzenie. W zależności od potrzeb warto wybrać odpowiednią dla siebie.
