0

Kategorie

Fosfor

Wyświetlanie wszystkich wyników: 32

Poniższy artykuł nie stanowi oferty handlowej, jak również reklamy. Artykuł ma charakter popularnonaukowy. Nie stanowi porady medycznej ani nie zastępuję konsultacji lekarskiej. Przed zastosowaniem skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Fosfor to niemetaliczny pierwiastek mineralny, który potrzebny jest do funkcjonowania każdej komórki organizmu człowieka – zalicza się go do makroelementów. Jest składnikiem kości, kwasów nukleinowych, a także szeregu związków, jakie przekazują energię na poziomie molekularnym (np. ATP). Największe jego ilość (85%) występują w kościach i zębach. Pozostałe 15% znajduje się w błonach komórkowych (tkankach serca, mózgu i mięśni) oraz tkankach miękkich. Nie można pominąć tego, że fosfor występuje także w kwasach nukleinowych, jakie tworzą kod genetyczny. Z uwagi na to odgrywa on tak ważną rolę w naszym organizmie. Dzięki niemu możemy mieć mocne kości, zdrowe zęby i dziąsła, a także mniej problemów ze stawami. Fosfor wraz z witaminą D oraz wapniem odpowiedzialny jest za dobry stan układu kostnego. Z uwagi na szereg właściwości, jakie fosfor odgrywa w naszym organizmie musimy zdawać sobie sprawę z tego jak groźny dla nas były niedobór tego pierwiastka. Najczęściej niewystarczająca ilość tego makroelementu niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie wielu organów. Niemniej jednak podobnie jak problemem jest deficyt fosforu, to nadmiar również może być szkodliwy i prowadzić do wielu schorzeń w naszym organizmie. Szczególnie, że dojść może do tego nie tylko z uwagi na nadmierne spożycie suplementów czy żywności bogatej w ten pierwiastek. Przyczyną często jest niewydolność nerek oraz uwalnianie fosforu z kości i komórek. Fosfor odkryty został w 1669 roku przez niemieckiego alchemika, Hennig Brand uzyskał go dzięki długiemu prażeniu moczu.

Właściwości

Fosfor to ważny anion przestrzeni wodnej śródkomórkowej, stanowi on około 1% masy ciała dorosłego człowieka. Ten nieorganiczny pierwiastek buduje zęby, kości oraz kwasy nukleinowe DNA i RNA. Ponadto wchodzi w skład związków wysokoenergetycznych – ATP i GTP. Najwięcej fosforu występuje w zębach i kościach, gdzie istnieje pod postacią fosforanów nieorganicznych. Istotnym jest jednak, że ten makroelement będzie mógł pełnić swoje funkcje tylko wtedy, gdy będzie równowaga pomiędzy nim i wapniem. Jego działania nie będą skuteczne także bez odpowiedniej ilości witaminy C i D. Przyswajalność fosforu z produktów spożywczych w większości przypadków jest na poziomie 60%-70%. Mniejsza jest w przypadku warzyw strączkowych czy produktów zbożowych. Poprawić ją można poprzez namoczenie nasion w wodzie przed gotowaniem. Fosfor to składnik białek, tłuszczów, węglowodanów, a także innych związków w organizmie. Należy pamiętać o tym, że zbyt duże dawki fosforu w codziennej diecie mogą przyczyniać się do ograniczenia wchłaniania składników mineralnych, takich jak magnez, żelazo, miedź, wapń oraz cynk. Poziom fosforu w organizmie uzależniony jest od jego wchłaniania w jelicie, a także uwalniania z kości i wydalania przez nerki.

Zastosowanie (rola w organizmie) Fosforu

Jak już wcześniej nadmieniono fosfor niezbędny jest do pracy naszego organizmu. Przede wszystkim pomaga w utrzymaniu prawidłowej struktury zębów i kości. W przypadku dzieci fosfor niezbędny jest do budowy mięśni, tkanek i kości. Osoby dorosłe potrzebują go, albowiem organizm ma ciągłą potrzebę do przebudowy kości. Ponadto konieczne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu w surowicy krwi oraz płynach ustrojowych. Związki, które fosfor tworzy w organizmie uczestniczą w przemianach energetycznych, jak również w procesie skurczu i rozkurczu mięśni. Bierze on udział w przechodzeniu bodźców nerwowych. Ponadto wykorzystywany jest podczas wchłaniania co poniektórych składników odżywczych. Fosfor dodatkowo wpływa na powstawanie, pracę oraz procesy odnowy niemal wszystkich tkanek ustroju. Jest uczestnikiem mnożenia się komórek, aktywacji co poniektórych witaminy z grupy B, jak również przenoszeniu kwasów tłuszczowych. Fosfor uczestniczy we wzroście i odbudowie uszkodzonych tkanek. Warto wiedzieć, że ten składnik mineralny w postaci fosforanów (symbol E452 oraz 451) często wykorzystywany jest podczas przetwarzania żywności (np. parówek, chleba, sera żółtego czy jogurtów owocowych).

Źródło (występowanie)

Fosfor to makroelement, który występuje w wielu produktach spożywczych, dlatego w pierwszej kolejności warto byłoby zainteresować się właśnie nimi. Bogate w ten składnik mineralny są żółtka jaj, sery topione, sery twarogowe, sery żółte, ryby, pasztety drobiowe, wędliny (m.in. mielona szynka), a także mięso drobiowe (np. indyk) i mięso wołowe. Powodu do zmartwień nie powinni mieć weganie i wegetarianie, ponieważ wiele produktów roślinnych cechuje się wysoką zawartością tego makroelementu. Zalicza się do nich głównie kaszę gryczaną prażoną, ciemny ryż, zarodki pszenne, nasiona słonecznika, nasiona dyni, migdały, kiełki, rośliny zielone, warzywa strączkowe, kapustę, marchew, makarony, mąkę kukurydzianą, czekoladę, kakao, migdały, grzyby, pestki dyni oraz otręby. Ciekawostką jest, że fosfor dostarczany do organizmu jest także podczas spożywania przetworzonych produktów m.in. przetworów z puszek, produktów konserwowych, czy napojów gazowanych.

Zapotrzebowanie

Nikt nie zaprzeczy temu, że fosfor niezbędny jest w naszej codziennej diecie. Niestety większość z nas nie ma pojęcia jak wiele fosforu potrzebujemy każdego dnia. Oczywiście nie da się jednoznacznie tego określić, albowiem uzależnione jest to od szeregu czynników. Zalicza się do nich szybkość wzrostu organizmu w przeliczeniu na jednostkę masy, wiek oraz stan fizjologiczny (tyczy się to szczególnie młodych kobiet). Instytut Żywności i Żywienia podaje następujące normy – w przypadku niemowląt zalecana dawka to 150 mg na dobę, dla dzieci od 5. miesiąca życia do 1. roku życia – 300 mg każdego dnia. Maluchom w wieku 1-3 lata powinno się dziennie podawać 460 mg, dzieciom w wieku 4-6 lata dziennie rekomenduje się 500 mg, natomiast w wieku 6-9 lat zaleca się spożycie 600 mg na dobę. Zalecana dawka znacznie wzrasta w przypadku nastolatków od 10. do 18. roku życia – jest to 1250 mg fosforu dziennie, co wynika z okresu intensywnego wzrostu. W przypadku osób dorosłych ogólnie podaje się, że dzienna zalecana dawka to około 700 mg tej substancji. Ciąża oraz karmienie piersią odgrywa istotną rolę tylko w przypadku młodych kobiet, do 19 roku życia – zapotrzebowanie w ich przypadku wynosić będzie około 1250 mg. Niemniej jednak konsultując przebieg swojej ciąży trzeba skonsultować to z lekarzem i wraz z nim ustalić dawkę.

Przyczyny i skutki niedoboru Fosforu

Dzisiaj coraz więcej osób dba o dobrze zbilansowaną dietę, a dostęp do różnorodnych produktów jest niemal bezproblemowy, dlatego niedobór tego pierwiastka występuje bardzo rzadko. Oczywiście zdarza się, że odnotowywany jest niedobór fosforu. Dotyka on głównie osoby, które mają problemy z żołądkiem, a także regularnie przyjmują lekarstwa. Ponadto zbyt mała ilość fosforu zauważana jest w organizmach alkoholików, osób odżywiających się pozajelitowo, a także tych, którzy odżywiają się niezdrowo. Problem jest na tyle poważny, że nie można go bagatelizować i odkładać na dalszy plan. Najczęściej niedobór tego makroelementu negatywnie oddziałuje na nasze narządy. Deficyt fosforu może niekorzystanie wpłynąć na nasze mięśni, nerki, kości, a nawet krew. Najczęściej występujące objawy niedoboru fosforu, to zaburzenia w budowie masy kostnej, osłabienie mięśni oraz zaburzenia pracy serca (zwiększona podatność na infekcję i niedokrwistość). Z uwagi na to, że fosfor jest jednym z elementów budujących kości, to jego niedobór prowadzić może do zmniejszenia ich gęstości, czego skutkiem może być wystąpienie osteoporozy. Obniżona ilość fosforu skutkować może bólami mięśni, wymiotami, drgawkami, a nawet przyczyniać się do problemów z oddychaniem. Często zauważalne jest również osłabienie całego organizmu, czemu zwykle towarzyszą kłopoty z ustabilizowaniem oddechu. Niedobór fosforu nazywa się hipofosfatemią, która prowadzić może do poważnych zaburzeń pracy nerek oraz serca. Nie można pominąć tego, że niedobór fosforu zmniejsza przyswajalność wapnia. Jeśli zauważyłeś któryś z objawów u siebie, to wiedz, że nie należy tego bagatelizować. Najlepszym sposobem na to będą badania stężenia fosforu we krwi.

Przyczyny i skutki nadmiaru

Czasami stwierdza się nadmiar fosforu w organizmie. Przyczyną tego zazwyczaj jest przyjmowanie fosforu drogą parenteralną (pozajelitową) oraz zaburzenia pracy nerek. W większości przypadków nadmierna ilość tego pierwiastka wydalana jest z organizmu poprzez nerki, jeśli jednak one nie pracują prawidłowo, to problem ten może mieć miejsce. Warto mieć świadomość tego, że jeśli w naszym organizmie na odpowiednim poziomie będzie wapń i witamina D, to nie powinniśmy mieć z tym większego problemu. Nadmiar fosforu, podobnie jak niedobór może być bardzo szkodliwy dla naszego organizmu. Częste dolegliwości, które temu towarzyszą to obniżenie stężenia wapnia we krwi oraz odwapnienie kości. Pierwsze dolegliwości, jakie można zauważyć to bóle kości oraz bóle mięśni. Hiperfosfatemia, czyli nadmierna podaż fosforu może przyczynić się do bólu i swędzenia oczu, zwapnień w tkankach miękkich oraz tworzenia złogów. Nadmierna ilość fosforu przyczynia się też do wypłukiwania wapnia z organizmu, co jest bardzo niebezpieczne.

DARMOWA DOSTAWA

Przy zakupach powyżej 300 zł

BEZPŁATNE ZWROTY

14 dni na zwrot

BIO PRODUKTY

Posiadamy certyfikaty Bio

11,99 zł

InPost Paczkomaty

SZYBKA WYSYŁKA

Wysyłka od 12h

BEZPIECZNA PŁATNOŚĆ

Przelewy24
O autorze:

Kamil Plewka

Jestem pasjonatem zdrowego stylu życia i założycielem natur-sklep.pl, miejsca, gdzie moja pasja do ekologicznej żywności zamienia się w misję dostarczania Wam najlepszych, starannie wyselekcjonowanych produktów. Moja edukacyjna podróż rozpoczęła się na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu, gdzie zdobyłem tytuł magistra na kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji, specjalizując się w branży żywnościowej. To połączenie wiedzy technicznej i zarządczej dało mi solidne fundamenty do zrozumienia zarówno procesów produkcyjnych, jak i potrzeb konsumentów szukających zdrowych opcji żywieniowych. Prywatnie, jestem nie tylko propagatorem, ale przede wszystkim miłośnikiem zdrowej i ekologicznej żywności. Moje zaangażowanie w promowanie zdrowego odżywiania nie kończy się na półkach mojego sklepu – jest to sposób życia, który praktykuję każdego dnia, eksplorując i testując nowe, zdrowe produkty i przepisy, aby móc dzielić się nimi z Wami.

usercart